Bal Hasadı Nasıl Yapılır?
Bal hasadı, bal sağımı olarak da bilinmektedir. Bütün tarımsal mahsullerde olduğu gibi arıcılıkta da balın hasat edilmesi gerekmektedir. Bir nevi toplama işlemi olarak adlandırmak yanlış bir tabir olmayacaktır. Arının ürettiği ve olgunlaşmış dönem içerisindeki balın, hasat edilmesi gerekmektedir. Bunun sebebi daha çok mahsul elde edebilmektir. Bal hasadına başlamadan önce yapılması gereken bazı işlemler vardır. Bunları şu şekilde sıralayabiliriz;
Kovan tespiti yapılarak, hasat edilecek kovanların önceden belirlenmesi gerekir.
Bal hasadı için gerekli ekipman ve ortamın önceden hazırlanması gerekir.
Bal hasadı için bir plana ihtiyaç duyulmaktadır. Hava durumu gibi etkenler dikkatte alınmalıdır.
Bal hasadı yaparken kullanılan birçok yol vardır. Bireylerin tercihine ve rahatlığına göre değişikenlik göstermektedir. Kişinin ekipmanlarına, çalışan kişi sayısına ve keyfine bağlı olarak dilediği herhangi bir yöntemi bal hasadında kullanılabilmektedir. Kısaca bu yöntemlerden bahsedecek olursak;
Arı Kaçıran Yöntemi: Bu yöntemde kovanın orta kısmına arı kaçıran aleti monte edilir. Örtü tahtası kuluçkalık ile ballık arasına yerleştirilir. Arı kaçıran sayesinde arılar ballıktan, kuluçkalığa inebilir fakat yukarı çıkamazlar. Böylelikle ortalama 2-3 gün içerisinde ballık neredeyse tamamen boşaltılmış olur. Ve böylelikle bal çerçeveleri kolaylıkla hasat edilebilir. Bu yöntemdeki sakıncalı konu ise özellikle sıcak havalarda kovanın ısı dengesini koruyan vantilatör görevinde olan arılar yukarıya çıkamadığı için ballıktaki ballar eriyebilmektedir.
Doğal Ballarımızı İncelemek İçin Tıklayınız
Silkme- Süpürme Yöntemi: Biraz ilkel olan bu yöntem günümüzde hala kullanılmaktadır. Bal çerçeveleri tek tek silkerek veya arı fırçası yardımıyla, petek arılardan temizlenir. Usulüne uygun yakılmış körükten 2-3 duman olacak şekilde kovana uygulanır. Arıcı peteği silkerek, altı kapalı bir kutunun içine koyar ve üzerini kapatılır. Bu esnada dikkat edilmesi gereken hususlar vardır. Arıların kovanlarını karıştırmaması ya da arıların zarar görmemesi gerekmektedir. Bunun yanı sıra balın etrafa bulaşması durumu yağmacılığa sebep olabilmektedir. Bu nedenle atik ve sağlam adımlarla çalışmak en iyi yöntem olacaktır.
Basınçlı Hava Yöntemi: Bu yöntemde kullanılan yol basınçlı bir havadır. Basınçlı hava kullanılarak arıların çerçevelerden uzaklaştırılması hedeflenir. Kovanı içine alacak şekilde çevresine bir bez serilir ve uçma deliğine uzanan bir rampa konulur. Kovanın içine doğrudan verilen basınçlı hava arıların dışarı ittirmede etkili bir yöntemdir. Ve bu şekilde çerçevelerin arılardan temizlenerek bal hasadı yapılmasına imkân sunar. Yurt dışında bu yöntem gelişmiş olsa da ülkemizde pek tercih edilmeyen bir yol olarak bilinmektedir.
Kimyasal Madde Kullanma Yöntemi: Kimyasal madde yöntemi, yurt dışında fazla kovanı olan ticari arılıklarda kullanılmaktadır. Arıların kokusunu sevmediği kimyasal madde, kapağın alt kısmına yerleştirilen bir düzeneğe sürülerek kovanın kapağı kapatılır. Arılar rahatsız olarak belli bir müddet sonra ballıktan kuluçkalığa inerler. Bazı yöntemlerde olduğu gibi bu yöntemde de sakıncalar mevcuttur. Kullanılan kimyasal maddelerin bir kısmı insan ve arı sağlığı açısından risk barındırabilmektedir. Bu uygulamanın hayata geçirilmesi için yasal düzenlemelere ihtiyaç vardır. Yurt dışında kullanılabilen bazı maddeler ülkemizde yasaklanmış durumdadır.
Doğal Ballarımızı İncelemek İçin Tıklayınız
Bal Hasadı Ne Zaman Yapılır?
Balın hasadı, balın hangi yörede olduğuna bağlıdır. Ülkemizin güney kesimlerinde mayıs ayı içerisinde başlanırken, doğu kesimlerinde ise temmuz sonu gibi başlanmaktadır. Bu sebeple arıcı, kendi bölgesine göre bal hasadını gerçekleştirir.
Bal hasadı için en uygun zaman peteğin 2/3’ünün sırlandığı zamandır. Yeterli sırlanmadan bal hasat edilirse, baldaki su oranı fazla olur ve tat değişikliğine yol açabilir. Yıl içinde bir kovandan birkaç kere bal hasadı alınabilmektedir. Özellikle gezgin arıcı olarak isimlendirdiğimiz arıcılar, farklı bölgede ki nektar dönemlerinin takibini iyi yaptığı taktirde, yıl içerisinde birden çok kez bal hasadı yapılabilir.
Bal hasadı yapıldıktan kısa bir süre içinde süzme işleminin gerçekleştirilmesi oldukça kolay olacaktır. Belli bir süre işlem görmeyen ballar, akışkanlığını büyük ölçüde kaybedecektir. Bu yüzden hava 30 derece dolaylarında olduğunda, en verimli ve en kolay hasat işlemi gerçekleştirilebilir.
Bal hasadı için gün aşağı yukarı belli olsa da saat için kesin ve net bir şey söylemek doğru olmaz. Kovanda ki arıların az olduğu saatlerde yapmak arıcı için biraz daha kolaylık sağlayacaktır. Bal saati arıcılar tarafından genellikle, sabah erkenden veya akşam üstü olarak tercih ve tavsiye edilse de havanın açık olduğu günün herhangi bir saatinde de kolaylıkla yapılabilmektedir.
